De klassieke folder sterft langzaam uit. De arts of assistente heeft geen kasten vol folders meer met informatie over aandoeningen, diagnoses en behandelingen. Die informatie kunnen patiënten terugvinden op internet, in hun elektronisch patiëntendossier of via animaties op de website. In dit artikel richt ik me op begrijpelijke patiëntinformatie – in welke vorm dan ook. Allereerst geven Enid en Nikki hun visie hierop. Nikki deed daarvoor onderzoek naar de folders van ziekenhuis OLVG. Enid denkt regelmatig mee over patiëntinformatie in de zorg. Ze licht er een onderschat aspect uit bij het begrijpelijk formuleren. Vervolgens vertelt Francisca over de aanpak binnen het UMCG. Want met alleen heldere taal ben je er nog niet.
Eerst terug naar de noodzaak. De informatie die iemand van een ziekenhuis leest, kan duidelijkheid bieden en de patiënt misschien zelfs geruststellen. Een raar bultje is thuis al even gegoogeld, met onzekerheid als gevolg. Niet alleen voor de patiënten is begrijpelijke informatie fijn. Ook de zorg zelf verbetert door de juiste woorden en uitleg. Neem als voorbeeld de operaties die op het laatste moment afgezegd moeten worden, omdat patiënten niet nuchter verschijnen ‘Oh, betekent nuchter dat ik niets mag eten en drinken?’. Of de onduidelijkheid over het juiste medicatiegebruik, soms een puzzel op zich.
Tel daarbij op dat ongeveer een op de vier Nederlanders beperkte gezondheidsvaardigheden heeft. Dit betekent dat ze het lastig vinden om informatie te begrijpen, beoordelen en gebruiken. Een deel van deze mensen is laaggeletterd. Uit onderzoek van NIVEL (2021) blijkt dat deze mensen meer gebruikmaken van zorg. Zo komen ziektes als astma, diabetes, kanker, hart- en vaatziekten vaker voor bij deze groep.
De hamvraag: wanneer is patiëntinformatie begrijpelijk? We duiken meteen de diepte in met Enid en Nikki. Enid gaf een training aan het communicatieteam van OLVG. Nikki nam de oude en herschreven informatie onder de loep. Daarbij keek ze met name naar een vaak onderschat aspect.
“Zonder de juiste vormgeving raken mensen ontmoedigd,” verklapt Enid. “Een grote brij aan tekst – hoe helder ook – werkt niet. We zien soms dat een tekstschrijver goede teksten schrijft en vervolgens de vormgever ermee aan de haal gaat. Dat kan, oneerbiedig gezegd, een kermis worden van kleuren en afbeeldingen. Een voorbeeld is het gebruik van smalle kolommen. Die maken het lastiger om door te lezen, omdat regels en woorden vaker worden afgebroken. Terwijl het voor het begrip belangrijk is om door te kunnen lezen.” Enid noemt ook lettertype, lettergrootte en voldoende regelafstand. ‘Ronde’ grotere letters en meer regelafstand geven lucht, net als het gebruik van opsommingen.
Dat kan: je kunt het hier downloaden.
Lees deze blogs:
Organiseer een verfrissende schrijftraining. Dat zorgt voor gelukkige schrijvers én lezers. We organiseerden bijvoorbeeld cursussen voor:
Bel of mail Ton Vogels: ton@klanq.nl en 06 48165703.